Szacowanie niepewności pomiaru - niepewność metody badawczej, niepewność etapu pobierania próbki, zasady decyzyjne w ocenie zgodności

Dostępność usługi: Określ: formę i termin szkolenia
Czas realizacji usługi: Szkolenie 1-dniowe
Cena brutto: 4 182,00 zł 4182.00
Cena netto (za usługę/grupę): 3 400,00 zł
ilość szt.

towar niedostępny

* - Pole wymagane

Szczegółowy opis

Szkolenie "Szacowanie niepewności pomiaru - niepewność metody badawczej, niepewność etapu pobierania próbki, zasady decyzyjne w ocenie zgodności"


Ostatnia aktualizacja wpisu: 2.1.2024


Szacowanie niepewności pomiaru
jest próbą zamknięcia w jednej wartości informacji o ograniczeniach metody badawczej, ograniczeniach wynikających ze stosowanego sprzętu pomiarowego, wpływie personelu wykonującego badania na wynik pomiaru.  
W trakcie pierwszej części szkolenia zostanie omówione podejście do wyznaczania niepewności pomiaru, gdy w budżecie niepewności mają zostać uwzględnione wyłącznie operacje mające miejsce w samym laboratorium (gdy wynik pomiaru i jego niepewność odnoszą się wyłącznie do próbki dostarczonej do laboratorium). Druga część szkolenia to szacowanie niepewności pomiarowej z uwzględnieniem procesu pobierania i transportu próbek do laboratorium (gdy wynik pomiaru i jego niepewność odnoszą się do obiektu, z którego pobrano próbkę). W trakcie szkolenia omówiona zostanie metodyka obliczania standardowej niepewności typu a oraz niepewności typu b, szacowania niepewności w pobieraniu prób z wykorzystaniem eksperymentu i analizy ANOVA, wzory stosowane do wyznaczania kryteriów akceptacji wyniku w procesie oceny jego zgodności (zdobywanie tzw. dowodu zgodności lub dowodu niezgodności). Zaprezentowane w trakcie szkolenia przykłady szacowania niepewności pomiarowej będą dotyczyły ilościowych pomiarów chemicznych i fizycznych wykonywanych w laboratoriach badawczych i medycznych. Uczestnicy szkolenia szkolenia otrzymają plik "Niepewność pomiaru - Excel" z wprowadzonymi wzorami i formułami, o których mowa jest w trakcie szkolenia. Plik ten może stanowić duże ułatwienie w samodzielnym wykonaniu obliczeń związanych z szacowaniem niepewności pomiaru.

Szkolenie kierujemy w szczególności do: Osób wyznaczających/sprawdzających obliczenia niepewności pomiaru, audytorów systemu zarządzania jakością w laboratorium.

Niepewność pomiaru - najważniejsze pytania, na jakie znajdą Państwo odpowiedzi w trakcie szkolenia: Gdzie należy szukać źródeł niepewności oraz w jaki sposób obliczyć poszczególne składniki budżetu niepewności? Jak obliczyć niepewność pomiaru, gdy nie posiadamy wszystkich informacji wejściowych? W jaki sposób oszacować niepewność w pobieraniu prób? Jaka powinna być maksymalna akceptowana wielkość niepewności pomiaru? W jaki sposób niepewność pomiaru uwzględnić w ocenie zgodności? 




PROGRAM SZKOLENIA

1. Niepewność pomiaru a walidacja metody badawczej

2. Szacowanie niepewności pomiarowej wg normy PN-EN ISE/IEC ISO 17025: 2018-02,
     przewodników Eurachem i GUM

3. Typowe źródła niepewności w pomiarach chemicznych i fizycznych, budżet niepewności

4. Metody pozyskiwania informacji o ograniczeniach i niepewności
    stosowanych materiałów i urządzeń pomiarowych; interpretacja tych informacji

5. Błąd pomiaru

  • Błąd przypadkowy, błąd systematyczny, błąd gruby
  • Błąd pomiaru a niepewność pomiaru

6. Szacowanie niepewności pomiaru (pomiary fizyczne i chemiczne) - wzory, przykłady obliczeń:

  • Niepewność standardowa (niepewność typu A, niepewność typu B)
  • Niepewność złożona, niepewność względna
  • Niepewność rozszerzona
  • Akceptowalna maksymalna niepewność pomiarowa

7. Niepewność pomiaru w technikach instrumentalnych – przykłady obliczeń

8. Metodyka szacowania niepewności związanej z etapem pobierania próbki

  • Podejście teoretyczne vs. empiryczne
  • Planowanie eksperymentu poboru prób do szacowania niepewności (ilość matryc, ilość próbek, ilość powtórzeń)
  • Jednoczynnikowa analiza wariancji ANOVA w ocenie zmienności wynikającej z pobieraniu prób
  • Przykład obliczeń niepewności metody z uwzględnieniem niepewności poboru prób

9. Niepewność pomiaru a ocena zgodności

  • "Dowód zgodności" i "dowód niezgodności”
  • Dokumentowanie zasady decyzyjnej
  • Ocena wyniku i jego niepewności względem limitu specyfikacji lub limitu prawnego (przykład obliczeń)

10. Omówienie przypadków laboratorium. Ustalenie dalszych kroków i zasad współpracy po szkoleniu w ramach nieodpłatnie
      świadczonej usługi konsultingowej dla uczestników szkolenia ("Zadaj pytanie ekspertowi").

 

   

 

CENNIK I DOSTĘPNE FORMY SZKOLENIA

 



Aktualna oferta na rok 2024 w formacie PDF: przejdź TUTAJ


 




OTRZYMUJ RAZ NA KWARTAŁ INFORMACJE

O NOWYCH USŁUGACH I OFERTACH SPECJANYCH

DLA LABORATORIÓW


 





 
CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA W TRAKCIE SZKOLEŃ

 

1. Jaka powinna być maksymalna niepewność pomiaru?

  • Maksymalna niepewność pomiaru określona na podstawie limitów specyfikacji

Gdy określone zostały minimalne (Qmin) i maksymalne (Q max) limity specyfikacji niepewność pomiaru powinna umożliwiać rozróżnienie wyników otrzymanych wewnątrz takiego przedziału. Maksymalna wartość niepewności pomiaru (Utg) nie powinna wówczas być większa niż:

niepewnosc pomiaru

  • Maksymalna niepewność pomiaru wyznaczona na podstawie minimalnych wymagań dla parametrów metody

Gdy dokumenty prawne lub normatywne określają minimalne wymagania stawiane metodyce badawczej (np. maksymalna granica detekcji LOD, maksymalna granica oznaczalności LOD, maksymalna dopuszczalna różnica między dwoma pomiarami w analizie powtarzanej) dane te można wykorzystać do wyznaczenia maksymalnego oczekiwanego odchylenia standardowego, a dalej maksymalnej wartości niepewności pomiaru.

niepewność złożona


Parametr (ura) jest równy odchyleniu standardowemu, które można wyznaczyć np. na podstawie wymaganej wartości LOD, LOQ:

niepewność standardowa

Parametr (uSy) można z kolei wyznaczyć nad podstawie dopuszczalnego średniego błędu (różnica między średnią otrzymaną w wyniku wielu pomiarów a wartością spodziewaną) podzielonego przez zakładany rozkład tego błędu.

błąd metody

 

  • Maksymalna niepewność pomiaru wyznaczona biorąc pod uwagę ryzyko błędnego wnioskowania

Przewodnik Eurachem “Use of uncertainty information in compliance assessment” wskazuje metodę, którą można zastosować do wyznaczenia wartości, po przekroczeniu której uzyskuje się “dowód ponad wszelką wątpliwość”, iż dana wartość referencyjna została przekroczona z określonym poziomem prawdopodobieństwa. Przykładowo, gdy oczekuje się tzw. dowodu niezgodności, wartość pomiaru musi przekroczyć limit o wartość tzw. „guard band” uwzględniającego niepewność metodyki badawczej. Aby wyznaczyć maksymalną dopuszczalną niepewność pomiaru należy wartość „guard band” podzielić przez wartość t (wartość krytyczna odczytana z tablic statystycznych dla jednostronnego rozkładu t-studenta).

 

2. W jaki sposób oszacować niepewność poboru prób jeśli nie posiadam programu statystycznego z wbudowanym testem ANOVA?

W Biurze Naukowo-Technicznym SIGMA przygotowaliśmy plik Niepewność Pomiaru Excel, który posiada wprowadzone formuły obliczeniowe testu ANOVA (jednoczynnikowa analiza wariancji). Plik został opracowany z myślą o osobach, które chcą oszacować niepewność związaną z etapem pobierania prób. Metoda szacowania niepewności pomiarowej oparata została o wytyczne opisane w przewodniku “Measurement uncertainty arising from sampling” opracowanym przez EURACHEM (jest to tzw. metoda empiryczna szacowania niepewności pobierania prób, w której nie są identyfikowane i szacowane poszczególne źródła niepewności). Po wprowadzeniu wyników badania próbek pobranych na potrzeby eksperymentu, na podstawie wprowadzonych do pliku Excel formuł wyznaczana jest wariancja i niepewność procedury pobierania próbki. 

Dzięki plikowi Excel wyznaczą Państwo:

  • wariancję związaną z etapem pobierania próbki,
  • odchylenie standardowe pobierania próbki,
  • niepewność złożoną pobierania próbki.

Plik Excel można pobrać nieodpłatnie tutaj. 

 

3. Co to jest niepewność standardowa (standard uncertainty) u(x)?

Niepewność standardowa - niepewność wyniku pomiaru wyrażona w formie odchylenia standardowego (na przykład odchylenie standardowe średniej). Niepewność można zapisać na trzy różne sposoby: u, u(x) lub u(mierzony parametr), gdzie wielkość x może być również wyrażona słownie. Należy pamiętać, że u nie jest funkcją, tylko liczbą.

 

4. Co to jest niepewność pomiarowa typu A?

Niepewność pomiarowa typu a - metoda obliczania niepewności pomiaru na drodze analizy statystycznej serii wyników pomiarów. Ocena niepewności standardowej typu a (obliczanie niepewności standardowej typu a) może być oparta na każdej, prawidłowej metodzie statystycznego opracowania danych. Niepewnosc pomiarowa typu a – przykład. Przykładem może być obliczanie odchylenia standardowego średniej dla serii niezależnych obserwacji lub użycie metody najmniejszych kwadratów w celu dopasowania krzywej do danych i obliczenie parametrów krzywej oraz ich niepewności standardowych. Niepewnosc typu a jest powszechnie wyznaczana w laboratoriach wykonujących zarówno pomiary właściwości fizycznych, jak i pomiary właściwości chemicznych.

 

5. Czym jest niepewność standardowa typu B?

Niepewność pomiaru typu b to metoda obliczania niepewności pomiaru sposobami innymi niż analiza statystyczna serii pomiarowej, czyli na drodze innej niż metoda typu A. Ocena niepewności standardowej typu B jest zwykle oparta o naukowy osąd badacza biorącego pod uwagę wszystkie dostępne informacje, które mogą obejmować:

  • wyniki pomiarów poprzednich,
  • doświadczenie i wiedzę na temat zachowania i własności, tak przyrządów, jak i badanych materiałów,
  • informacje producentów przyrządów na temat ich własności,
  • dane zawarte w protokołach kalibracji przyrządów i innych raportach,
  • niepewności przypisane danym zaczerpniętym z podręczników.

W przypadku niepewności standardowej typu B często mówi się nie o obliczaniu, a o szacowaniu niepewności, gdyż mamy do czynienia z subiektywnym określeniem prawdopodobieństwa.

 

6. Co to jest rozkład prostokątny?

Rozkład jednostajny (zwany również rozkładem równomiernym lub prostokątnym) jest to rozkład prawdopodobieństwa, w którym gęstość prawdopodobieństwa w przedziale od a do b jest stała i różna od zera, a poza nim równa zeru. Dla rozkładu jednostajnego wartości współczynników rozszerzenia gwarantujące prawdopodobieństwa znalezienia określonej liczby pomiarów (95,4% i 99,7%) w przedziałach, których długość jest kolejną wielokrotnością odchylenia standardowego jest inna, niż dla rozkładu normalnego. 95% otrzymuje się dla k = 1,65, 99% dla k = 1,71, a dla k = 1,73 uzyskuje się już 100%.

 

7. Obliczanie niepewności całkowitej; dodawanie niepewności. Czy można łączyć niepewności pomiarowe obliczone metoda A, jak i metoda B?

Jeśli w pomiarach występują równocześnie oba typy niepewności (typu A – rozrzut wyników i typu B – niepewność wzorcowania i eksperymentatora), to należy dodać do je siebie ich kwadraty, otrzymując niepewność standardową (całkowitą). 

<span st

Produkty powiązane

Inne (26)

21 lutego 2017

Niepewności pomiaru - definicja. Parametr związany z wynikiem pomiaru, charakteryzujący rozrzut wartości, który można w uzasadniony sposób przypisać wielkości mierzonej. Na świadectwach badań wartość niepewności pomiaru podawana jest za wynikiem pomiaru, po znaku +-.

21 lutego 2017

Co to jest niepewność pomiarowa? Wartość niepewności jest pewnego rodzaju wskaźnikiem jakości otrzymanego wyniku pomiaru i jakości metody badawczej - im niepewność pomiaru jest mniejsza, tym „jakość” wyniku i „jakość” metody badawczej jest lepsza. W trakcie walidacji lub sprawdzenia metody badawczej analityk stara się poznać ograniczenia danej metody badawczej, liczbowo określa poszczególne parametry metody. Umieszczanie na świadectwie analitycznym informacji o każdym parametrze z osobna (np. powtarzalności, precyzji pośredniej, liniowości, odzysku) nie byłoby jednak przyjazną formą informowania Użytkownika wyniku o jakości tego wyniku i jakości metody badawczej. Szacowanie niepewności jest więc próbą zamknięcia w jednej wartości informacji o szeregu ograniczeń metody badawczej. W przypadku niepewności mówi się raczej o jej „szacowaniu”, a nie „ obliczaniu”. Ścisłość szacowania niepewności powinna zależeć od takich czynników, jak: wymagania zawarte w metodzie badawczej, istnienie wąskiego zakresu granic będących podstawą do podjęcia decyzji o zgodności ze specyfikacją (im spodziewany wynik pomiaru jest bliższy limitowi specyfikacji lub wymagania prawnego, tym szacowanie niepewności metody powinno być dokładniejsze). Co ważne, norma ISO 17025 przyznaje, że w pewnych przypadkach charakter metody badawczej może uniemożliwić ścisłe, metrologicznie i statystycznie uzasadnione, obliczenie niepewności pomiaru. Gdy laboratorium nie może wyznaczyć niepewności pomiarowe, powinno starać się zidentyfikować wszystkie składniki niepewności i racjonalnie je oszacować oraz zapewnić, że sposób przedstawiania wyników nie daje błędnego wrażenia odnośnie do niepewności.

21 lutego 2017

Źródła niepewności pomiaru można szukać m.in. w stosowanych wzorcach odniesienia i materiach odniesienia, stosowanych metodach i wyposażeniu pomiarowym, warunkach środowiskowych. Źródłem niepewności mogą być również stosowane w obliczeniach wartości stałe i stosunki stechiometryczne, przyjęte modele matematyczne. Jeśli wynik pomiaru ma się odnosić do obiektu z którego pobrano próbkę, a nie do próbki laboratoryjnej poddanej badaniu, największym składnikiem budżetu niepewności będzie najprawdopodobniej operacja pobierania próbki (w szczególności, gdy próbka jest pobierania z niejednorodnego materiału). Budżet niepewności nie będzie zawierał niepewności związanej z procedurą pobierania próbki, gdy wynik pomiaru odnosi się wyłącznie do stanu próbki poddanej badaniu.

21 lutego 2017

Niepewność pomiaru przedstawia oczekiwaną zmienność wyników, gdy analiza jest wykonywana poprawnie i system analityczny znajduje się pod kontrolą. Niepewność pomiaru nie należy interpretować jako wartość reprezentującą błąd lub też wartość błędu po wprowadzeniu współczynników korekcyjnych. Niepewność pomiaru należy interpretować jako zakres, w którym znajduje się wartość prawdziwa. Wyznaczanie niepewności pomiaru nie ma nic wspólnego z próbą obliczania błędu pomiaru.

21 lutego 2017

Standardowa niepewność pomiaru jest to niepewność pomiaru przedstawiona i obliczona jako odchylenie standardowe. Niepewność standardowa może być obliczana metodą A lub metodą B. Metoda typu A obliczania niepewności standardowej - niepewność jest obliczana za pomocą analizy statystycznej serii obserwacji. Niepewność standardowa jest odchyleniem standardowym eksperymentalnym średniej. Metoda typu B obliczania niepewności standardowej - niepewność jest obliczana innym sposobem niż analiza statystyczna serii obserwacji. W obliczeniach wykorzystywane są informacje na temat właściwości/ specyfikacje wykorzystywanych instrumentów i przyrządów pomiarowych, świadectwa wzorcowania, certyfikaty (odczynniki, naczynia miarowe), dane uzyskane z wcześniej przeprowadzonych pomiarów, dane literaturowe.

21 lutego 2017

Złożona niepewność standardowa - standardowa niepewność wyniku pomiaru, której wartość jest obliczona na podstawie niepewności parametrów wpływających na wartość wyniku analizy z zastosowaniem prawa propagacji niepewności.

21 lutego 2017

Współczynnik rozszerzenia k - wartość liczbowa przez którą mnoży się złożoną niepewność standardową w celu uzyskania niepewności rozszerzonej, wartość współczynnika zależy od przyjętego poziomu prawdopodobieństwa (np.: dla 95 % wynosi 2) i najczęściej jest wybierana z przedziału 2 - 3.

21 lutego 2017

Niepewność rozszerzona - wielkość określająca przedział wokół uzyskanego wyniku analizy, w którym można, na odpowiednim, przyjętym poziomie istotności (prawdopodobieństwa) spodziewać się wystąpienia wartości oczekiwanej.

7 marca 2017

Niepewność pomiaru - jak ją interpretować? Nie ma pomiarów idealnych, takich które w sposób absolutny wskazywałyby „wartość prawdziwą” badanego parametru. Każdy pomiar może być wykonany tylko z ograniczoną precyzją i poprawnością. Do głównych przyczyn dlaczego tak się dzieje można by zaliczyć m.in. wpływ na wynik pomiaru pozostałych substancji obecnych w próbce, sposób/ siła z jaką oznaczana substancja jest wiązana przez „matrycę”, ograniczenia stosowanego sprzętu laboratoryjnego (dokładność, rozdzielczość), niedokładność stosowanych wzorców i materiałów odniesienia, zjawiska przypadkowe (objawiające się np. w nieco różnym wykonaniu przez analityka za każdym razem poszczególnych czynności). Każdy wynik pomiaru jest więc tylko pewnym przybliżeniem „wartości prawdziwej”. Podczas wdrażania przez laboratorium nowej metody badawczej, na etapie jej walidacji (lub sprawdzenia), wykonuje się szereg testów, które mają na celu określenie „jak nieprecyzyjna” i „jak niedokładna” jest metoda analityczna. Laboratorium bada wówczas takie parametry jak precyzja wewnątrzlaboratoryjna, precyzja pośrednia, poprawność, odzysk, liniowość krzywej kalibracyjnej, a następnie wyraża je ilościowo. Każdy z tych parametrów jest jednak badany osobo i każdy jest wyrażony w nieco innej jednostce. Podawanie klientowi przez laboratorium parametrów metody nie byłoby przystępną formą informowania go o jakości metody badawczej i jakości samego wyniku. W jaki więc sposób wiedzę o ograniczeniach metody wyrazić w jednej wartości liczbowej, która łącznie z wynikiem pomiaru dałaby obraz tego, gdzie mniej więcej znajduje się „wartość prawdziwa”? Tutaj dochodzimy do pojęcia niepewności pomiaru. Niepewność pomiaru definiuje się jako parametr związany z wynikiem pomiaru, który można w uzasadniony sposób przypisać wartości mierzonej. Niepewność pomiaru jest to ta część wyniku pomiaru, którą możemy odczytać na świadectwach badania za ± (popularnie, choć nieprawidłowo, parametr ten nazywany jest błędem). Wynik pomiaru wraz z niepewnością, wskazuje więc zakres, w którym możemy przypuszczać, że znajduje się wartość prawdziwa. Im wartość niepewności jest mniejsza, tym lepiej – laboratorium wskazuje węższy zakres, w którym przypuszcza, że znajduje się wartość prawdziwa. Gdy na świadectwie badania odczytamy, że niepewność obliczono dla tzw. współczynnika rozszerzenia k=2, oznacza to, że mamy 95% pewności, że wartość prawdziwa znajduje się wewnątrz wskazanego zakresu. Gdy na świadectwie badania podano współczynnik rozszerzenia k=3, prawdopodobieństwo to wynosi 99%. Sama czynność szacowania niepewności pomiaru przez laboratorium polega na wykonaniu szeregu obliczeń matematycznych i statystycznych, w których laboratorium wykorzystuje dane pozyskane m.in. z etapu walidacji metody badawczej, dane odczytane z dokumentacji technicznej stosowanego sprzętu laboratoryjnego, dane umieszczone na certyfikatach wykorzystywanych wzorców i materiałów odniesienia. Jest to dosyć pracochłonne zadanie. Do szacowania niepewności pomiaru są zobligowane laboratoria akredytowane (jest to jedno z wymagań normy ISO 17025), ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby jako zleceniodawca badania, zapytać się o niepewność pomiaru również laboratorium nieakredytowane. Niepewność pomiaru można traktować, jako swojego rodzaju wskaźnik jakości metody badawczej oraz wskaźnik jakości wyniku pomiaru. Chociaż w powszechnym rozumienie słowo „niepewność” kojarzone jest z takimi pojęciami jak „wątpliwość”, „ograniczona wiedza”, to tak naprawdę, gdy laboratorium podaje nam wynik wraz z niepewnością, to &quot;wiemy więcej&quot; i nasze zaufanie do wyniku (i laboratorium) powinno być większe.

12 kwietnia 2018

Wynik pomiaru – jest to wartość przypisana wielkości mierzonej uzyskana drogą pomiaru.

12 kwietnia 2018

Wynik surowy – wynik pomiaru przed korekcją błędu systematycznego.

12 kwietnia 2018

Wynik poprawiony – wynik pomiaru po korekcji błędu systematycznego.

12 kwietnia 2018

Poprawka - wartość dodana algebraicznie do surowego wyniku pomiaru w celu skompensowania błędu systematycznego. Poprawka jest równa wartości oszacowanego błędu systematycznego ze znakiem przeciwnym.

12 kwietnia 2018

Wartość prawdziwa - wartość zgodna z definicją wielkości określonej. Wartość, jaką uzyskałoby się jako wynik bezbłędnego pomiaru.

12 kwietnia 2018

Wartość umownie prawdziwa – wartość przypisana wielkości określonej i uznana, niekiedy umownie, jako wartość wyznaczona z niepewnością akceptowalną w danym zastosowaniu. Oznacza to, że jeżeli w danych okolicznościach niepewność wzorca można uznać za znikomo małą, to przypisana mu wartość jest wartością umownie prawdziwą.

12 kwietnia 2018

Poziom ufności (p) – jest prawdopodobieństwem tego, że w przedziale niepewności wyniku pomiaru (w przedziale ufności) znajduje się wartość prawdziwa.

25 kwietnia 2018

Jedną z najlepszych metod, aby zweryfikować czy obliczona została poprawnie niepewność pomiaru jest wzięcie udziału w badaniu biegłości (organizator badania musi wówczas wymagać od uczestników podawania niepewności raportowanych pomiarów oraz oszacować niepewność &quot;wartości prawdziwej&quot;) i obliczenie parametrów zeta-score lub En+, En-.

2 maja 2022

Każdemu procesowi pomiarowemu towarzyszą błędy pomiaru, które ze względu na swój charakter i zachowanie w całym procesie pomiarowym dzielą się na błędy systematyczne, błędy przypadkowe (losowe), błędy grube (w przypadku pomyłki osoby wykonującej pomiar lub błędnego zadziałania sprzętu). Całkowity błąd pomiaru jest sumą błędów przypadkowych i systematycznych i stanowi różnicę między wynikiem badania a wartością prawdziwą lub przyjętą wartością odniesienia. Otrzymany daną metodą pomiarową wynik jest więc tylko pewnym przybliżeniem wartości prawdziwej.

2 maja 2022

Błąd systematyczny Na skutek występowania tego błędu pomiarowego, poszczególne wyniki pomiaru są „przesunięte” w stosunku do wartości prawdziwej o pewną wartość stałą (niezależną od wartości wielkości mierzonej) lub też przesunięcie to zmienia się w pewien przewidywalny sposób (zależny od wartości wielkości mierzonej). Zwiększanie ilości pomiarów w serii pomiarowej nie redukuje wielkości błędu systematycznego. Aby zmniejszyć wpływ błędu systematycznego na wynik pomiaru, w przypadku gdy znane jest źródło błędu, powinno się stosować odpowiednie poprawki (np poprawkę na temperaturę, poprawkę na niepełny odzysk). Błąd systematyczny jest wynikiem niedoskonałości przyrządów i metod pomiarowych. Ten rodzaj błędu pomiarowego może pojawić się na przykład na skutek wykonywania pomiarów w warunkach innych od tych, w których przeprowadzono wzorcowanie przyrządu pomiarowego, czy też podczas przenoszenia analitu między różnymi fazami (np. podczas niepełnej ekstrakcji analitu z fazy wodnej do fazy organicznej). Błędy systematyczne nie podlegają prawom statystyki i wpływają na poprawność wyników badania, stanowiąc obciążenie metody (ang. bias). Jeżeli wszystkie wyniki są obciążone niezmienną składową addytywną, to określa się ją jako błąd stały (np. nieuwzględniona wartość ślepej próby). Odchylenie od wartości prawdziwej zależne od mierzonej wielkości jest nazywane błędem zmiennym. Jeżeli między wartością i wartością błędu zależność jest proporcjonalna, to jest to błąd liniowy (proporcjonalny), np. błędne miano roztworu miareczkującego.

2 maja 2022

Błąd przypadkowy W powtarzalnych pomiarach błąd pomiarowy przypadkowy zmienia się w sposób nieprzewidywalny. Osoba wykonująca serię pomiarów, pomimo tego iż stara się je wykonać poprawnie i za każdym razem tak samo, nie w pełni może kontrolować wszystkie czynniki wypływające na wynik pomiaru (np. krótkotrwałe wahania warunków środowiskowych). Zwłaszcza podczas wykonywania pomiarów w dużej ilości powtórzeń, w serii pomiarowej można zaobserwować rozrzut przypisywany, przypisywany zazwyczaj zjawiskom przypadkowym. Błąd przypadkowy można zredukować poprzez zwiększanie ilości powtórzeń wykonywanych pomiarów. Dla redukcji błędów przypadkowych nie jest możliwe zastosowanie poprawek, ponieważ przy każdym pomiarze błąd przypadkowy jest inny i za każdym razem nieznany.

2 maja 2022

Błąd gruby może być wynikiem pomyłki laboranta/osoby wykonującej pomiar, błędnego zadziałania sprzętu, nagłej zmiany warunków pomiaru (np. wstrząs, ruch powietrza). Na skutek wystąpienia błędu grubego, wynik pomiaru znacząco odbiega od pozostałych „poprawnych” wartości. Wyniki obarczone błędem grubym nie powinno się wykorzystywać w dalszych obliczeniach, powinno się je usuwać z serii pomiarowych i zastępować pomiarami poprawnymi. Osoba wykonująca pomiar powinna przeprowadzić stosowne działania wyjaśniające, aby ustalić co było przyczyną powstania błędu pomiarowego grubego, tak aby zminimalizować ryzyko jego ponownego wystąpienia. Do identyfikowania wartości odstających (wyników obarczonych błędem grubym), powszechnie stosuje się w środowisku laboratoryjnym testy statystyczne: test Dixona lub test Grubbsa.

2 maja 2022

Błąd standardowy średniej W zasadzie trudno jest rozróżnić czynniki powodujące określony rodzaj błędów – systematycznych czy przypadkowych, gdyż zarówno jedne jak i drugie mogą być spowodowane tymi samymi przyczynami. Podział na błędy systematyczne i przypadkowe (istotny ze względu na zastosowanie odpowiedniego przeliczenia matematycznego) nie wynika ze źródeł powstawania tych błędów, ale z kierunkowości odchylenia od wartości średniej (najczęściej średniej arytmetycznej). Błąd standardowy średniej nie jest miarą rozproszenia wyników pomiarowych, lecz określa stopień dokładności, z jaką możemy określić wartość średniej arytmetycznej na podstawie wyznaczenia średniej w analizowanej próbie (np. serii n liczby pomiarów). Błąd standardowy średniej (równy co do wartości odchyleniu standardowemu eksperymentalnej średniej) wyraża więc w jakim przedziale powinniśmy spodziewać się wartości średniej biorąc pod uwagę liczbę wykonaną pomiarów i jest istotnym parametrem wykorzystywanym w procesie szacowania niepewności pomiaru. Błąd standardowy średniej obliczany jest przez podzielenie odchylanie standardowego przez pierwiastek kwadratowy z liczby pomiarów.

2 maja 2022

Dopuszczalny błąd graniczny Dopuszczalny błąd graniczny to maksymalna dopuszczona przez przepisy dodatnia lub ujemna różnica pomiędzy wskazaniem przyrządu a wartością prawdziwą. Termin ten został szczegółowo opisany w normie PN-EN 45501. W praktyce laboratoryjnej błąd graniczny jest najczęściej wykorzystywany do wyznaczenia niepewności standardowej przyrządu - błąd graniczny dzielony jest przez pierwiastek kwadratowy z trzech (gdy w granicach błędu zakłada się rozkład prostokątny) lub przez pierwiastek kwadratowy z sześciu (gdy w granicach błędu zakłada się rozkład trójkątny).

2 maja 2022

Błąd bezwzględny pomiaru Błąd bezwzględny informuje o ile wartość zmierzona różni się od wartości prawdziwej (rzeczywistej). Dokonując więc pomiaru obiektu, dla którego znana jest &quot;wartość prawdziwą&quot;, możliwe jest wyznaczenie błędu pomiaru (poprzez odjęcie wartości pomiaru od wartości rzeczywistej i wyciągnięcie wartości bezwzględnej). Dla pomiarów obiektów, dla których nie jest znana wartość rzeczywista (np. próbka przysłana przez klienta do laboratorium celem jej zbadania), nie jest możliwe wyznaczenie błędu bezwzględnego pomiaru.

2 maja 2022

Błąd względny informuje o ile procent wartość zmierzona różni się od wartości prawdziwej (rzeczywistej). Aby obliczyć błąd pomiaru względny należy wartość błędu bezwzględnego podzielić przez wartość prawdziwą (rzeczywistą) przypisaną do mierzonego obiektu. Błąd względny pomiaru można wyznaczyć tylko dla pomiarów tych obiektów, dla których znana jest wartość prawdziwa (rzeczywista), ponieważ tylko w tym przypadku możliwe jest wyznaczenie błędu bezwzględnego.

2 maja 2022

Błąd pomiaru a niepewność pomiaru Niepewność pomiaru jest to parametr związany z wynikiem pomiaru, charakteryzujący rozrzut wartości, który można w uzasadniony sposób przypisać wielkości mierzonej. Błąd pomiaru, to z kolei różnica między wynikiem pomiaru a wartością prawdziwą. Ponieważ dla danego wyniku pomiaru nie jest możliwe zidentyfikowanie źródeł oraz wartości wszystkich błędów systematycznych (i ich kierunku), jak również wartości występującego w danej chwili błędu przypadkowego, wyznaczenie błędu całkowitego nie jest możliwe. Osoba wykonująca pomiar powinna więc skupić się nie na próbie wyznaczania poszczególnych błędów pomiaru, a na wyznaczeniu niepewności pomiaru. Niepewność pomiaru nie należy interpretować jako wartości reprezentującej błąd, ani wartości błędu po wprowadzeniu współczynników korekcyjnych (poprawek). Niepewność pomiaru należy interpretować jako zakres w którym znajduje się wartość prawdziwa. Warto podkreślić, że niepewność pomiaru przedstawia oczekiwaną zmienność wyników, gdy pomiar jest wykonywany poprawnie i system pomiarowy znajduje się pod kontrolą.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl